Người tiểu đường
1. vì sao cần cần chăm sóc vết thương cho người tiểu đường?
Nhiều người tiểu đường có vết thương chậm lành, bao gồm cả nhiễm trùng nặng hoặc không lành. Đó là do đường huyết tăng cao kèm theo suy giảm miễn dịch, rối loạn cảm giác do biến chứng thần kinh ngoại biên và suy dinh dưỡng do tổn thương mạch máu …
Vết thương ở bệnh nhân tiểu đường cũng thường được phát hiện muộn ở giai đoạn tổn thương nặng nên việc điều trị càng trở nên khó khăn hơn.
Các chuyên gia Nội tiết – Đái tháo đường cảnh báo: Chỉ cần một vết thương nhỏ ở người đái tháo đường cũng có thể bị viêm nhiễm và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như loét hoại tử, cắt cụt chi…
2. Phân loại vết thương ở bệnh nhân tiểu đường
Chăm sóc vết thương cho một người bị bệnh tiểu đường khác nhau tùy thuộc vào mức độ, giai đoạn và loại nhiễm trùng.
Dựa vào mức độ tổn thương nông sâu có thể phân loại vết thương ở người tiểu đường thành 4 cấp độ:
- Độ 0: Vết thương nông tại bề mặt, chưa loét.
- Độ 1: Vết loét nông chưa lan đến dây chằng, bao khớp hoặc xương.
- Độ 2: Vết loét lan đến dây chằng hoặc bao khớp.
- Độ 3: Vết loét sâu lan đến xương khớp.
Dựa theo giai đoạn tiến triển, người ta vết thương ở người tiểu đường thành 4 giai đoạn:
- Giai đoạn A: Vết thương sạch
- Giai đoạn B: Vết thương nhiễm trùng
- Giai đoạn C: Vết thương bị thiếu máu nuôi dưỡng
- Giai đoạn D: Vết thương đồng thời bị nhiễm trùng và thiếu máu
Dựa vào nguyên nhân gây ra hoại tử, có thể phân vết thương ở người tiểu đường làm 2 loại: hoại tử khô và hoại tử ướt.
Hoại tử ướt | Hoại tử khô | |
Nguyên nhân | Do nhiễm trùng và thiếu máu nuôi dưỡng | Do tổn thương thần kinh ngoại biên, không có nhiễm trùng |
Dấu hiệu | Có hiện tượng sưng – nóng – đỏ – đau. Vết thương chảy dịch (có thể dịch vàng, trắng đục lẫn máu…) | Không có sưng – nóng – đỏ – đau. Thường không chảy dịch. Vết thương khô, đen, teo tổ chức phần mềm |
Với riêng vết thương ở bàn chân người tiểu đường, bảng phân độ Wagner thường được bác sĩ sử dụng trên lâm sàng để phân loại vết thương:
- Độ 0: Không có tổn thương, có thể có tình trạng biến dạng các ngón chân hoặc viêm mô tế bào.
- Độ 1: Loét nông. Có thể 1 phần hoặc toàn bộ chiều dày da.
- Độ 2: Loét lan rộng tới dây chằng, gân, bao khớp hoặc cân sâu nhưng chưa có apxe hoặc viêm xương.
- Độ 3: Loét sâu với tổn thương apxe, viêm xương hoặc viêm khớp nhiễm khuẩn.
- Độ 4: Hoại tử khu trú vùng trước bàn chân hoặc gót.
- Độ 5: Hoại tử lan rộng toàn bộ bàn chân.
3. Hướng dẫn chăm sóc cho người tiểu đường theo từng loại
3.1. Cách chăm sóc vết thương nông, chưa nhiễm trùng
Bước 1 – Rửa vết thương: Rửa sạch vết thương bằng nước sạch, povidon iod 10% hoặc nước muối sinh lý. Rửa từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới. Thấm khô bằng bông sạch. Nếu vết thương có chảy máu thì sau khi loại bỏ vật gây tổn thương bằng dụng cụ vô khuẩn thì băng vết thương cầm máu. Tuyệt đối không tự ý sử dụng nước oxy già để rửa vết thương.
Bước 2 – Bôi thuốc: Có thể sử dụng các loại thuốc kháng khuẩn dạng mỡ. Bôi 1 lớp mỏng phủ kín diện vết thương. Nên đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng.
Bước 3 – Băng vết thương: Với các vết thương rộng nên lựa chọn các loại gạc mỡ để băng vết thương, vừa giúp vết thương nhanh lành vừa tránh đau đớn và tổn thương thêm khi thay băng.
Bước 4 – Thay băng khoảng 2 lần/ngày tùy theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc khi nhận thấy phần băng ngoài vết thương bị thấm dịch , vương bẩn.
3.2. Cách chăm sóc vết thương sâu và/hoặc nhiễm trùng, loét
Trong trường hợp vết thương, vết loét sâu và / hoặc nhiễm trùng, người bệnh nên đến trung tâm y tế để được cấp cứu kịp thời và thích hợp. Tại bệnh viện, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh. Điều trị loét và ngăn ngừa nhiễm trùng như cephalexin, dicloxacillin, amoxicillin clavulanate, chuyển thuốc tiểu đường từ thuốc uống sang thuốc tiêm insulin. Một số phương pháp sử dụng
công nghệ mới (sử dụng áp suất âm NPWT, ghép / lột da, sinh học…) cũng có thể được áp dụng. Trên thực tế, những công nghệ này đã giúp vết loét nhanh lành hơn và giảm đáng kể tỷ lệ cắt cụt chi ở người tiểu đường.
4. Lưu ý khi chăm sóc vết thương cho người tiểu đường
Trước hết, người bệnh cần thường xuyên theo dõi tình trạng và tốc độ lành vết thương. Nếu vết thương có dấu hiệu nhiễm trùng (mép vết thương tấy đỏ, có mủ bên trong) hoặc không lành thì cần đến bệnh viện ngay.
Sản phẩm từ DRVIET: LAVIOR D-CARE: Gel chống loét tiểu đường, vết thương bỏng